سـاعت؛ ترازوی زرگری

خرید ساعت ارزان

خاطره جمعی تمام ما از ساعت، برمی گردد به فروردین شهریور هر سال. در فروردین می بایست ساعتی، ساعت ها را جلو می کشیدیم تا خیال کنیم که به زمان روز بیفزاییم اندکی از میزان ساعت شب بکاهیم تا در نتیجه استفاده برق آن در اوج مصرف وسایل خنک کننده تابستان افزوده شود در شهریور می بایست ساعت را به جای اول خود برگردانیم.

همچنین این ساعت سال تحویل هم جهت خاطره ساز است، اما فارغ از خاطره نوستالژی، این پرسش هنوز جای سوال کردن دارد که جهت چه ساعت، در روزگار ماشیء ارزشمند ی است؟

ساعت شیء مهمی است؟

جهت جواب به این پرسش ابتدا بایستی ادعای مخفی در آن را ثابت کنیم؛ به مفهوم ثابت کنیم ساعت ارزش دارد تا بعد از آن به دنبال ارزش برویم. نشانه ارزش پیدا کردن ساعت در روزگار ما اولا اندازه بزرگ تکیه ما در زندگی روزمره به ساعت است (فلان ساعت بیا! ساعت ۲ بایستی اخبار را ببینم، ساعت ۴ پرواز دارم و...) ثانیا صنعت بزرگی که هـر روز با یک امتیاز جدید بر امتیازهای قبلی (از تزئین با الماس طلا گرفته تا ساعت های هوشمند) به سراغ مشتریان می آید با وجود تمام مخاطرات بر سر اقتصاد این کالا به تبلیغات وسیع اما فروش ادامه می دهد. به نظر، همین دو مورد که هر آدم ی در زندگی روزمره آن را می بیند، می تواند شاهد بهتر ی بر آن مدعا باشد هم اکنون می بایست سراغ دلایل آن رفت.

زندگی اجتماعی؛ نقطه شروع

دلیل اول ارزش ساعت در زندگی آدم یان، همین زندگی اجتماعی است. تصور بکنید که چنانچه آدم ی به تنهایی در جزیره زندگی می کرد؛ او ابه احتمال زیاد لا به ساعت هیچ نیازی نداشت. زمان به طور عام ساعت به طور ویِژگزینشه زمان ی ارزش پیدا می نماید که قرار باشد با دیگران تعلت داشته باشیم. سر قراری برویم. تعهدی را انجام بدهیم. از خدمتی چون قطار یا هواپیما استفاده کنیم، در مصرف برق صرفه جویی کنیم و... با نبود اجتماع، کارکرد ساعت در بسیاری از موارد از بین می رود. جذاب است که بدانید با پیچیده تر شدن زندگی اجتماعی آدم یان، ارزش ساعت نیاز به آن بیشتر شدن پیدا می نماید . همین اواخر بود که سرورهای یک مجموعه تامین کننده خدمات اینترنتی در کشور به دلیل تغییر ساعات رسمی، ده ساعت خدمت رسانی را متوقف کرده بود. موضوعی که در قدیم وجود نداشت. مثال دیگر در این زمینه مساله ساعت کاری کارمندان بود که در ابتدای سال تحصیلی جاری دردسرساز شد و به ارتقا ترافیک در تهران دامن زد.

فناوری ها کارهای

دلیل دوم ارزش ساعت که بی رابطه با پیچیده شدن زندگی اجتماعی آدم یان نیست؛ نیاز به دقت در فناوری ها و کارهای نو بین المللی است. در حالی که در گذشته الایام آدم ها با مصرف از تخمینی و حدودی به دست آمده از اوضاع آسمان امور خود (چون کشاورزی حتی امور ارزشمند مردم چون اوقات شرعی) را رتق وفتق می کردند در زندگی امروزین آدم یان موارد ی چون وضع پرتاب و قرارگیری ماهواره ها، پرواز هواپیما و حرکت قطارها حتی مسابقات ورزشی در سطح قهرمانی جهان و المپیک نیازمند دقت است و این دقت باعث ارزش مساله و ساعت می شود.

کمبود و گرانبها شدن ساعت

پیچیده شدن زندگی آدم یان از زاویه دیگری باعث ارزش پیدا کردن و ساعت شده است. زندگی امروزه آدم یان سرشار از وظایفی است که هر شخص باید در تعلت با خود، نزدیکان، محیط کاری اجتماع انجام دهد. این موضوع بویژه در محیط های شهری با وجود موارد ی چون ترافیک باعث می شود آدم ها به کمبود زمان دچار شوند. کمبود مثل کمبود هر چیز دیگر باعث گرانبها شدن آن است. موضوعی که در ضرب المثل معروف «وقت، طلا است» نمود پیدا کرده است.

آدم ها در این شرایط برای این که به اصطلاح به تمام کارهای برسند باید ساعتی در اختیار داشته باشند تا بتوانند برنامـه ریزی دقیقی داشته باشند. کمبود اما مساله جدید و مدرن زندگی آدم ها نیست بودند افرادی که در قدیم آرزوی وقت زیادتری می کردند؛ اما این مورد در قدیم بیشتر جهت آدم های فاضل بزرگی چون پژوهشگران عرفا بیان بوده است.

تعلت بین المللی

تعلت بین المللی چهارمین دلیل ارزش پیدا کردن و ساعت است. بهتر می دانیم که به دلایل طبیعی، وضع روز و شب در نقاط مختلف جهان مفرق است. در قدیم که تعلت ات بین المللی اندک بود این فرق زمانی ارزش خاصی نداشت، ولی در زندگی امروزه این فرق ارزش پیدا کرده است. از موارد آسان ای چون ارتباط با آشنایان در ساعات غیراداری غیر استآسان آنان گرفته تا موارد ی چون معلت ات بین المللی در بورس های جهان ی صرافی ارز گرفته تا حمل ونقل بین المللی، تمام چیز با تطابق ساعت ها شاید . نمود بارز این ارزش را باید در تحریریه های خبری، هتل های بین المللی صرافی ها دید؛ جایی که ساعت های متعددی در کنار نشان می دهد که ساعت شهرهای مهم جهان هم اکنون چند است.

ارزش دینی آیینی

ساعت اما از نظر آیینی سنتی ارزش دارد. بسیاری از مناسک و آداب مذهبی را بایستی در معین ی انجام داد. جهت مثال نماز را در آیین اسلام بایستی در زمان معین ی خواند یا زمان آغاز و انتها روزه معین ی است. این زمان معین تا جایی مهم است که اکنون سایت های اینترنتی بسیاری به اعلام اوقات شرعی می پردازند و در اکثرا شهرهای ایران یک شماره سه رقمی، این اوقات را به مردم اعلام می نماید . از نظر سنتی هم برای مثال در آیین ایرانی، لحظه تحویل ساعت حتی به دقیقه ثانیه جهت مردم ارزش خاصی دارد. در ابتدای تقویم ها این لحظه درج می شود اکثرا ایرانیان برای پاسداشت این لحظه، ارزش خاصی قائلند.

ارزش اقتصادی و شغلی

مسلما یکی دیگر از دلایل ارزش پیدا کردن ساعت در روزگار ما، صنف ساعت ساز و ساعت فروش است. هر چقدر هم که بگویند ببینیم بازارشان کساد شده البته اگر چه بدانیم ساعت تولید داخلی و ملی ندارد؛ باید پذیرفت هنوز افرادی هستند که در مغازه هایی از زیر پله گرفته تا مغازه های بزرگ و مجلل در شمال شهر، به فروش یا مرمت ساعت مشغولند و از این کار ارتزاق می کنند. از طرف دیگر در بخش کلان، واردکنندگان قانونی غیرقانونی این کالا هستند و در نهایت می بایست چشـم ها را به آن سوی آب های ایران بجهت کشور آرام سوئیس دوخت؛ جایی که قطب صنعت تولید ساعت در جهان است.

خاطره نوستالژیک فردی

از زاویه دیگری هم می توان ارزش ساعت را نقد کرد. در کنار حلقه انگشتری و جواهرات، ساعت یکی از کالاهایی است که عروس و داماد وقت همسرداری خریداری می کنند. این مساله نه​تنها یک رسم در ایران که رسم در بیشتر کشورهای جهان است و مجموعه های ساعت سازی و جواهرسازی با اطلاع از این مورد سعی می کنند با تهیه و تولید ست ها یا نمونه های همسان نیز تنوع دادن به کالاها خود سهم خوب ی از این بازار را از آن کنند. جهت بسیاری از آدم ها هم این کالاها حکم یادگار یادآور خاطرات شیرین (یا حتی تلخ) این روزهاست.

ساعت به مثابه تاریخ میراث فرهنگی و المان شهری

ساعت از زاویه دیگر می تواند بعدی تاریخی یا میراث فرهنگی داشته باشد. جهت مثال ساعت به کار رفته در شمس العماره تهران یا ساعت بیگ بن در لندن از این زاویه ارزش دارد که به عنوان میراث فرهنگی با اهمیت زیاد کشورهای خود شناخته می شود. به اضافه این ساعت های بزرگ عمومی ساعت های کوچک افراد خیلی مهم هم ارزش های فر، مادی دارد و در موزه های جهان به عنوان یک کالای ارزشمند مراقبت می شوند.

در کنار این موضوع باید در ذهن داشت در بیشتر شهرهای جهان ساعت به عنوان یک المان شهری مهم هم شناخته می شود از ساعت های مختلف در گوشه کنار شهر برای زینت بخشی به آن نیز مفید ی برای شهروندان استفاده می شود؛ اتفاقی که در کشور خودمان در موارد ی افتاده و حتی بزرگ ترین ساعت جهان در تهران نصب شد، اما متأسفانه مثل گاهی کارهای دیگر هیچ پیگیری قابل توجه ی جهت تدقیق یا نگهداری این ساعت ها انجام نمی گیرد در حالی که گفته می شود در کشورهای اروپایی زمان تمام ساعت های شهری با یکدیگر همسان و اما منطبق بر ساعت رسمی کشور است.

اما ایرانیان در سال های اخیر از وجه دیگری نیز پی به ارزش ساعت بردند. محمود احمدی نژاد رئیس جمهور سابق علاقه خاصی به تغییر فرم های قانونی ساعت در ایران داشت به همین دلیل ابتدا طرح ساعت تابستانی زمستانی را لغو کرد که با اعتراض کارشناسان و مجلس قانونگذاری جهت این موضوع، دوباره این طرح برقرار شد بعد از آن ساعت کاری کارمندان تغییر کرد که اما این کار دوم با استقبال روبه رو شده بود، ولی دولت بعدی با هدف افزایش ساعت کاری آن را تغییر داد، اما در نهایت مجبور به تجدیدنظر در تصمیم خود شد.

مسلما به این موارد می توان رویکرده ای دیگری را اضافه کرد و بر ارزش وقت و زمان نگاری به تبع آن ساعت افزود. با این حال بهتر است به سخنی که در میانه این گزارش گفته شد برگردیم. روز به روز بر ارزش و ساعت افزوده می شود. اما اگر چه وجود و بازار ساعت با ورود موبایل به تهدید افتاده است، اما هنوز که هنوز است ساعت به معنای نمود زمان ارزش ویِژگزینشه خود را دارد. این موضوع تنها یک ادعا نیست. ارزیابی کلماتی چون Time (انگلیسی)، heure (فرانسوی) زمان، ساعت (عربی فارسی) در سامانه نقد جستجوی کاربر ان اینترنتی در گـوگل نشانگر این است که با فراز نشیب هایی در بستر زمان، میزان جستجوی این کلمات در ده سال اخیر بیشتر شدن داشته و این احتمالا بهتریـن دلیل در جهان مجازی شده امروز جهت ارزش ساعت باشد. وقت اگر طلا باشد؛ ساعت ترازوی زرگری است.